Жергілікті аудармерия

2022-03-24 11:11:12 Ашу / Түсініктеме

2022-03-24 11:05:50 Ашу / Түсініктеме

2022-03-24 10:58:02 Ашу / Түсініктеме

2022-03-24 10:53:59 Ашу / Түсініктеме

2022-03-21 18:34:07 Әрбір жұмыр басты пенденің икеміне қарай бұйырған өмірлік кәсібі болады. Әлде олай емес пе? Әйтеуір, өзімде жоғы анық. Мен және мен сияқты өмірлік кәсібі жоқтар бұдан аса зиян шекпейді деген үмітім бар.
Бірде бір жанашыр кісі маған "Әрнәрсеге әсемпаз болғанша, бір мезгіл қызмет қуып, қалған уақытыңды отбасыңа, тым құрыса демалысыңды қызық етуге жұмсасаң нетті?" деп кейіді. Қамшының сабындай қысқа мынау ғұмырыңды әр нәрсеге шабылып, ысырап қылғаннан шыққан мүйізің қайсы?- деп және сөкті.
Қызығы сол, бұл сұрақты кейінгі жылдары мен де өзіме жиі қоямын, әсіресе, қу тірлікке тұншығып, айналамда болып жатқан дүниелерге ықпал ете алмай, абдыраған күндері. Осы менің әр салаға бас сұғып, үш қайнаса сорпасы қосылмайтын, басыма іс түскенде бұйым болмайтын машықтарды қуғаным бекершілік емес пе?
Әйтсе де, психология ғылымы бұл "кесел" көбіміздің бойымызда сонау балалық шақтан бар екенін түсіндірді. Біразымыз бұдан есейіп шығамыз, кейбіріміз ата-анамыздың әсіре қаталдығынан мұнымен өмір-бақи күресуге мәжбүрміз. Ал кейбіріміз асау әуестікті "ерттеп мініп", оны асу бермес белдеулерден аттап, алыс-шалғайды шарлауға көмектесетін хас пыраққа балаймыз. Пақырыңыз өзін кейінгісіне жатқызғысы келеді. Сондықтан, жоғарыдағы сауалға да "жоқ" деген жауабы дайын. Білімнің түрлі салалары, шындығында, тек сырт көзге ғана қиыспастай көрінеді. Адам баласының қысыл-таяңда миындағы құрақ-құрақ мағлұматты қиыннан қиып, қиырдан жиып, мәселенің тың шешімін табатыны бар. Басыңа бұлт үйірілгенде, әсіресе, сүйенерге сырық, таянарға таяқ азайған мынау бұлыңғыр заманда, тосын тапқырлық қайратыңа қайта қанат бітіреді. Ақыл-парасатыңның арнасын кеңейтудің бір амалы — шетелде тұрып көру не кемі бөтен ел (неғұрлым алыс болғаны жақсы) шығармалары мен мәдениетінен сусындау.
Таным қышуын қандырудың және бір жолы — тіл үйрену. Шет тілі мына әлемге басқаша қарап, өзіңді басқа қырыңнан тани түсуіңе жаңаша жол ашады.
Бұл соқпақта, дегенмен, өз мәдениетіңнен, ұлттық түйсігіңнен ажырап қалу қаупі де төбеңнен үнемі төніп тұрады. Түйсігім одан әрі кеңейсін десең, өз тілің мен мәдениетіңнің қуыс-қалтарыстарын барлаудан жалықпауға тиіссің.

Осының бәрін іске асырудың аудармашылықтан асқан амалы жоқ-ау, сірә?! Қайткен күнде де, сенің жолайы атқарған әрбір тірлігің мен әдептен озбайтын әрбір ермегіңнің, нәйеті өмірдің түрлі саласынан жиып тергеніңнің аларынан берері мол. Қай кетікке қаланарыңды білмей жүрсең, яки өз бейімің мен ойып алар орныңды әлі таппаған болсаң, тілмаш болып көр.
#кәсіп #аудармашы #тілмаш #өмірлік_кәсіп Ашу / Түсініктеме

2022-03-21 01:05:45 Everyone has a true calling. Well, may be not. I definitely don't, for what it's worth.
Hopefully, it is not necessarily a bad thing for me or you, if you haven't found your calling yet.

A person who cares for me once told that I have too many interests and creative pursuits in life, that distract me from focusing on carrier goals, family, or quality leisure for that matter.
Isn't life too short to be dispersed among various pathways and pursuits?- he says.
Interestingly, I have been asking myself that question many times for the last couple of years, especially when I felt overwhelmed or found myself disorganized in different situations. Am I not burning myself out by getting invested in too many different fields, learning skills that have nothing to do with each other, and, perhaps, will never be used in a single setting. But psychology studies have helped me to realize that most of us people are like that since early childhood. Most people grow out of it or have to constantly fight against it because of overly strict parents or difficult childhood, while some embrace it using it as a driving force to overcome boundaries and barriers between the disciplines. I would like to think of myself as a person who belongs to the latter. And so my answer to that question was clearly 'No'. In fact, most areas of knlowledge are far apart only on the surface. Unconnected pieces of our knowledge (even fragmented ones) have a tendency to be synthesized into creative solutions when we face complex issues. And that helps us re-gain our confidence when we are down or in doubt, especially during these uncertain times, when there is nothing solid to lean on. One way to expand our perception of reality beyond average is to live in other countries or at least read books written by authors from other contries, cultures (the farther apart they are the better).
Another way you can fullfill that itch is by learning other languages, as it increases our exploring potential and ability to self-reflect on a different scale.
However, there is always a fear of losing touch with your own culture and national identity. If you want to expand your mind even better, you have to constantly study your own language and culture as well.

And what better way to do that than becoming an interpreter?! If anything, your side hustles and hobbies and just shear information you gain while engaging in different aspects of life can only help, as long as they are healthy enough.
If you think you don't know what you want to be and haven't found your calling yet try interpreting)
#calling Ашу / Түсініктеме

2022-03-20 01:52:23 Мен 30 жыл бойы идеология саласында көрген ең үлкен фейл. Ашу / Түсініктеме

2022-03-11 18:56:38 Инвентаризацияны —
“түгендеу” деп аударған адаммен дос болғым келеді. Майдан қыл суырғандай қылыпсың кім болсаң да. Халықаралық сөздің қазақша баламасына “иә, біләттің нақ өзі” деген сирек сәтім. #аударгазм #аударма #сөз Ашу / Түсініктеме

2022-02-26 11:48:22 Неге “процесс” “үдеріс” те, “үрдіс” те емес, процесс болуы керек

Көбіміз “Үрдіс”, яғни әдет-ғұрып, салт дәстүрді білдіретін сөзді тенденция орнына қолданып жүрміз.
Тенденцияны - көп жерде үрдіс емес, әлдененің үрдіс алуы, үрдіске айналуы /айнала бастауы деп аударған жөн.
Әңгіме “үдеріс” жайлы болса, кей контексте “процесс” сөзіне балама бола алады. Тек ол мағынада қолдануға болатын аясы өте тар, мысалы, әлден жүріп жатқан нәрсеге қолдануға болады. “Тарихи үдеріс” мысалы, тарихи процеске емін-еркін балама бола алады.
Ал “разработка процесса” деген сияқты сөйлемде қолдану - орынсыз тірлік.
Себебі, әлі жоқ нәрсені, дайындауға, бастауға болатын нәрсені үдеріс деуге болмайды. “Технологический процесс”- дегенді “технологиялық үдеріс” деу де тақырыптан хабарсыздыққа мезгейді. Сложные процессы - дегенді “Күрделі үдерістер” деу де қисынсыз. “Күрделі амалдар” (әлдебір мақсаты бар дүние болса), егер мақсатсыз болса — құбылыстар, өзгерістер. Ал кейде “кезең” деп аударуға болады. Мысалы:
“После этого, субстанция должна пройти через сложный процесс осушки”
- Содан кейін, шикізат күрделі кептіру кезеңінен өтуі тиіс”.
Сот процесін “үдеріс” деуге болмайды, ұлтшылдықтан көтің қақ айрылса да, “процесс” боп қалады, әйтпесе, мағынаға қиянат қыласың.
Егер “в процессе чего-либо” деген тіркес келсе, яғни процестің өз алдына салмағы жоқ, әлдебір амал-құбылыстың жүзеге асу кезін білдірсе, онда “Пәленше барысында” деуге әбден болады.
Тенденцияны үрдіс алу, “үдеріс” деуге болады. Бірақ, кей контексте беталыс, бетбұрыс деген сөздер мағынаны дәлірек ашады.
Бұл нені білдіреді?
Процесс сөзінің қазақшаға аударылмайтынын ба? - Жоқ, әрине. Әрі мен сізге аударылатынын дәлелдедім.
Енді неге процесс қалуы керек?
Процесс сөзінің мағыналары көп, сондықтан бір де бір сөз оның орнына жалғыз өзі қонжия алмайды, бұл бір.
Оны әр контексте әрқалай аудару үшін қазақшаң өте мықты болуы аз, айтылған сөз төркіні мен контекстін беске білуің керек.
Ондай қабілетті кітап оқымайтын жалпақ жұрт тұрмақ, жас филолог маманнан талап ету - жұртты қазақ тілінен бездірумен бірдей. Себебі, әр сөздің салыстырмалы диагностикасын жасау терең зерттеуді, немесе қыруар тәжірибені талап етеді. Оған қазақтың бәрінде уақыт жоқ.
Сондықтан, қайсысы қолданылатынын білмесек, контекстін ажырата алмасақ немесе ол белгісіз болса, “тенденция”, “процесс” сөзін сол күйі қалдырған жөн.

#контекст #collocation #process #процесс #аударма #процесс Ашу / Түсініктеме

2022-02-24 20:45:02 Buzzword хит сөз айдары.
New Normal. Новая нормальность. Жұрт жапа тармағай “Жаңа қалыптылық” деп аударып әлек. Дей тұрғанмен, термин I д.ж. соғыстан кейін пайда болған. Алапат дағдарыстан кейін, адамдар бұрыңғыдай өмір сүре алмайтынын ұғады, бірақ уақытша шаралардан соң, әлдебір жаңа тіршілік тәртібіне тоқтау, оны қабылдап, соған ет үйрету мәселесі туады. Сол тұрғыда жаңа норма, енген жаңалықтардың қайсысы уақытша, қайсысы тұрақты үрдіс қалатыны талқыланады.
“How shall we pass from war to the new normal with the least jar, in the shortest time? In that respect should the new normal be shaped to differ from the old? (c)
“Онлайн оқу — жаңа қалыптылық!”
Әрине,”қалыпты жағдайға айналмақ” деп аударуға да болады.
Бірақ ол кезде көркем аударма мен қанатты сөздерді аударғанда қолданылатын эмоциялық, мәдени реңкті сақтау тәсіліне қиянат болады.
Түпнұсқаның ерекше қалпын сақтау шарт. Екі сын есімнен тұратын оғаш тіркесті орыстар “новый порядок” десе де болар еді ғой, әйтпегенде.
Бір қызығы осы “жаңа қалыптылық” ұғымына өте жақын “жаңа тұрмыс” деген тіркес болатын. Бүгінде тек колхоз, совхоздардың ескі атауы түрінде қалған бұ тіркес 20-ғасыр басында Ресей патшасына бағынған бай-болыстан азар көріп, титықтаған қазақ шаруалары, малай-күңдері мен жалшылары үшін — ескі жүйені құрбан қылып,СОВЕТТІК адам, Социалистік қоғамды құру үшін жұмсалған қан мен тердің өтемі, сол заманың “ұжмақ” мәндес хит сөзі болатын.
Бүгін де тіршіліктің жаңа қалыбына, “жаңа “қалыптыға” немесе “жаңк қалыптылыққа көшу — әлем күн тәртібіндегі негізгі мәселе.
ПЫСЫ. Сізше қай балама елге тарап, “жаңа тұрмыс” сияқты тарихта қалады? #сөз #хитсөз #buzzword #модноеслово #идеологиялық #клише Ашу / Түсініктеме