2021-06-30 21:36:05
Имам Ғазали рахимаһуллаһ "ихия ъулумуддин" кітабында адамның өміріне керек болған барлық мәселелерді қамтиды. Оның ішінде ақида да бар, фиқһ, ахлақ, басқа да барлық ілімдерді қамтыған. Тек фиқһта негізгі мәселелерді баян қылмай, хикматтарды, себептерді баян қылады, ал ақидада оны қаншалықты деңгейде білу керек дегендей мәселелерді баян қылады.
Соның ішінде дәрет мәселесіне тоқталған уақытта мынадай керемет сөздерді келтіреді:
Дәрет - ол барлығымыз білетіндей ластықтан тазару. (хәдәсаттан, нәджәсаттан)
Хадистерде тазалық туралы "дін тазалыққа құрылған","тазалық - иманның жартысы", - деп айтылған. Ал бұл жердегі тазалық асылында қандай тазалық? Жәй ғана дәрет алып қойып иманымыз жарты болып кетеді ме? (кәмил иманға жетуді Алла нәсіп етсін, бірақ біздің жарты иманға жетуіміздің өзі қандай)
Құранда, хадисте айтылып жатқан "тазалық" тек қана таза жүруді меңзеп жатқан жоқ. Себебі, қаншама сахабаларды білеміз, бір ғана киімі болып, оны қайта-қайта жуса кепкенше мешітке бара алмай қалатыны себепті тазаламаған. Бірақ олардың иманы кәмил иман болды.
Ендеше, тазалық болған жақсы, бірақ тазалықтың негізгісі ол емес.
Ғалымдар тазалықты (дәретті) төрт дәрежеге бөлген.
- дәреже. Дәретсіздіктен, денедегі нәджәстан тазалану
- дәреже. Денені күнәлардан тазарту. (аяқтың, қолдың, тілдің, көздің т.б)
- дәреже. Жүректі жаман ахлақтан тазарту. (бір адамда көркем ахлақ болмаса, жүрегі кір деген сөз)
- дәреже. Адамның ішкі дүниесін - Алладан басқа нәрселерден тазарту.
Міне, осы тазалық "тохаратуль әнбия" - пайғамбарлардың дәреті. Хадистерде меңзеліп жатқан тахарат - асылында осындай тазалық!
Ал бүгінгі күні - жүрегіміз кір, денеміз кір, амалымыз кір, ахлағымыз кір. Қолыңыз бен бетіңізді жуып қойып намаз оқысаңыз, сіз ешқашан оқыған намазыңыздан рахат ала алмайсыз. Көзіңізден жас шықпайды. Құран оқылған кезде жүрегіңіз дірілдемейді.
Қашанға дейін?
Жоғарыдағы төрт нәрседен тазаланбайынша .
1.6K views18:36
Қ
