Балаларға арналған тақпақтар

2021-12-04 13:14:21 Әдепсіз бала

Қас қабағын сәл түйіп,
Бет ауызы жалпиып.
Автобуста Жасұлан,
Отыр міне жалпиып.

Байқамайды маңайды.
Телефонға қарайды.
Қашан жетем үйге деп,
Аялдама санайды.

Ата-әже бол мейлі.
Үлкенге орын бермейді.
Көзін жұмып, басқаны.
Өп өтірік көрмейді.

Жүрмесе де көп әлі,
Шаршағандай болады.
Күнде осылай бұл бала,
Мектебіне барады.

Ұялмайды Жасұлан,
Ұялмайды досынан.
Әдепсіздік дегенің,
Басталады осыдан.

Олжас Қасым Ашу / Түсініктеме

2021-10-01 16:00:24 Ұстаз
Заводта болсаң, күнбе-күн
көрінер еді табысың.
Дәрігер болсаң, түрлі емің –
сырқаулы жанның бағы шын.

Ал сенің еңбек жемісің
өзгеше тіпті басқадан:
ол - өзін арнап ел үшін
осынау жүрген жақсы адам.

Жақсы адам – елдің тірегі,
байлығы туған халықтың,
шапағын шашар үнемі
көгінде тұрған жарық күн.

Сан жастың қамын шертесің,
тағдырын ойлап толғанып.
Әр үйдің бір-бір еркесін
үйреттің өзің қолға алып.

Ұстазсыз жанда сөнбек күн,
шәкіртсіз өмір – сусыз жер.
Көрінбес ғажап еңбектің
бейнетін кешіп жүрсіздер.

Жүректе тұрар жалқы үнің,
жанымнан жалын жігер күт.
Ұстазым, сенің әр күнің,
әр сәтің тұрған бір ерлік!

Фариза Оңғарсынова Ашу / Түсініктеме

2021-10-01 15:58:37 Ұстаздарым
Ақылмен ой-санаңа нақты ұстайтын,
Жарқырап өмір-бақи тот баспайтын.
Шамшырақ жолындағы – білім болса,
Ұстаз ол – сол білімге жол бастайтын.

Мектепке тұңғыш рет басқан қадам,
Бәйгеге сендердің ол қосқан балаң.
Білімнің басып алғаш баспалдағын,
Танып ап оң мен солын аспандағы.

Бармасаң әр баланы білімге алып,
Болады сол баланың күні кәріп.
Оқысаң көзің сонда ашылады,
Әрдайым білімдіге – дүние жарық.

Ал онсыз айта алмайсың білеп деп те,
Ап барар білімсіздік кереңдікке.
Қарасаң шығады тек білімдіден,
Ақылда да, даналық та, тереңдік те.

Сондықтан данышпан да, ақылды адам,
Ұстаздың ұлылығын мақұлдаған.
Олардың жарқырап бір лаулайтыны,
Сендерден түскен ұшқын лапылдаған.

Біз үшін білім нәрін арнадыңдар,
Қандай бір қиындыққа бармадыңдар.
«Инемен құдық қазған» ұстаздарым,
Күн болып жүректерге орнадыңдар.

Өздерің құт мекенді тұрақ еткен,
Өмірге тұлпар баптап, пырақ еткен.
Сендердей бақытты жан жоқ-ау, сірә,
Шәкірттері жер шарына тарап кеткен!

Адырбек Сопыбеков Ашу / Түсініктеме

2020-04-17 23:05:17 Аспаннан жаңбыр төккенде,
Қар суы мұзды сөккенде.
Шатырдан тамшы таусылып,
Есіктің алды кепкенде-

Айтыңдаршы балалар,
Жаз ба, күз бе, көктем бе?

Жақан Смақов Ашу / Түсініктеме

2019-10-25 13:57:20 Күз
⠀
Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,
Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан.
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма,
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан.
Жасыл шөп, бәйшешек жоқ бұрынғыдай,
Жастар күлмес, жүгірмес бала шулай.
Қайыршы шал-кемпірдей түсі кетіп,
Жапырағынан айрылған ағаш, қурай.
Біреу малма сапсиды, салып иін,
Салбыраңқы тартыпты жыртық киім.
Енесіне иіртіп шуда жібін,
Жас қатындар жыртылған жамайды үйін.
Қаз, тырна қатарланып қайтса бермен,
Астында ақ шомшы жүр, ол бір керуен.
Қай ауылды көрсең де, жабырқаңқы,
Күлкі-ойын көрінбейді, сейіл-серуен.
Кемпір-шал құржаң қағып, бала бүрсең,
Көңілсіз қара суық қырда жүрсең.
Кемік сүйек, сорпа-су тимеген соң,
Үйде ит жоқ, тышқан аулап, қайда көрсең.
Күзеу тозған, оты жоқ елдің маңы,
Тұман болар, жел соқса, шаң-тозаңы.
От жақпаған үйінің сұры қашып,
Ыстан қорыққан қазақтың құрысын заңы.
⠀
Абай Құнанбаев Ашу / Түсініктеме

2019-10-09 09:27:05 Қуыр, қуыр, қуырмаш

Қуыр, қуыр, қуырмаш
Қуыр, қуыр, қуырмаш,
Мен айтайын қолыңды аш!
Мынау тұрған бас бармақ,
Жұмыс содан басталмақ.
Алақанның тұңғышы
Болсын осы жылқышы.
Балаң үйрек жанында,
Бейім сиыр бағуға.
Ортан терек - ұзыны,
Түйе бақсын, қызығып!
Шылдыр шүмек - бұл саусақ,
Қой бағуды тұр аңсап.
Титтей бөбек-шынашақ,
Сен дайында жер ошақ.
Білекке енді барайық,
Онда не бар табайық:
Мына жерде күн болар,
Мына жерде түн болар.
Мына жерден ай шығар,
Мына жерден май шығар.
Бәрін айтып болдық па?
Келіп қалдық қолтыққа!
Қытық, қытық, қызық-ай,
Міне, өрік, міне, май!
Қуыр, қуыр, қуырмаш,
Бидай салам, қолыңды аш.
Төгіп алмай, күлем деп,
Балапанға барып шаш! Ашу / Түсініктеме

2019-10-09 09:26:47 Ал, санаңдар!

Ал, санаңдар, санаңдар,
Бізде қанша адам бар?
Алдымда:
Атам, әжем,
Алдымда:
Әкем, анам.
Білмесеңдер, біліңдер,
Тағы саусақ бүгіндер.
Алдыма:
әпкем, көкем,
«Аман жүрсін інім», - дер.
Өзім барамын, інім бар.
Кіп – кішкентай күнім бар.
Қанша болдық бәріміз?
Шұнақ құлақ бес ешкі,
Қос лақты қос ешкі,
Төрт қозылы екі қой
Бәрі нешеу, айта ғой?
(Он тоғыз)
***
Бір үйрек тығылды,
Бір үйрек жығылды.
Қалғаны неше үйрек?
(Алтау) Ашу / Түсініктеме

2019-10-08 21:00:55 Саусақпен санап үйренейік:
Бес кәмпитім көп еді.
Сараңдығым жоқ еді.
Бір кәмпитім атаға,
Бір кәмпитім әжеге,
Бір кәмпитім мамаға,
Бір кәмпитім папаға,
Өзімеде жете ме?
Иәәә Ашу / Түсініктеме

2019-10-08 20:58:49 Алтын күз бірде шуақ, бірде салқын,
Жер мен көк жалтыраған сап-сары алтын
Ағашта жапырақтар сылдырлайды,
Төгілген алтын теңге сансыз жалқын.
Сары алтын батсайыдай дала мидай,
Үйілген мая-мая қызыл мидай
Қырманда қызыл алтын, қызыл маржан,
Жайнайды жаратылысберген сыйдай.
Сәкен Сейфуллин Ашу / Түсініктеме

2019-10-02 12:43:39 Санамақ
Бір-дегенім, білеу.
Екі - дегенім, егеу.
Үш - дегенім, үскіл.
Төрт - дегенім төсек.
Бес - дегенім бесік.
Алты - дегенім, асық.
Жеті - дегенім, желке.
Сегіз - дегенім серке.
Тоғыз - дегенім торқа.
Он дегенім - оймақ.
Он бір- қара жұмбақ. Ашу / Түсініктеме