zhomartkz

2022-05-27 15:20:26 Ашу / Түсініктеме

2022-05-24 15:53:36 Сандық платформалардың мәні

Цифрлық платформалар деп тікелей өзара іс-қимылды қамтамасыз ету және бөгде пайдаланушылардың бірнеше топтары арасында транзакцияларды жүзеге асыру жолымен құндылықтар жасауға бағдарланған гибридтік құрылымдарды (фирмалар, қоғамдастықтар және технологиялық жүйелер гибридтері) айтады.

Сандық платформалардың артықшылықтары. Платформалық бизнес-модельдің негізгі артықшылықтарының бірі - дәстүрлі делдалдық институтының рөлін және субъектілер үшін транзакциялық, операциялық, уақыттық және өзге де шығындарды төмендету болып табылады. Мәселен, PricewaterhouseCoopers халықаралық компаниясының сауалнама нәтижелеріне сәйкес жолаушылар тасымалы платформаларын пайдаланушылардың 56 % – ы (Uber, Lyft, Zipcar, RelayRides, Car2Go және т.б.) ең жақсы баға алды, 32 % – нарықтағы неғұрлым кең таңдау және 28% - қызметтерге неғұрлым ыңғайлы. Сонымен бірге, бұндай платформалар жаһандық нарықтар мен құнды қалыптастыру тізбектеріне салыстырмалы түрде арзан қолжетімділікті ұсынады. Мысалы, мобильді қосымшаны App Store немесе Google Play платформаларына орналастыру немесе Amazon, eBay, Taobao платформалары арқылы әртүрлі өнімдер мен қызметтерді ұсыну арқылы кәсіпкерлер бүкіл әлем бойынша жүздеген миллион әлеуетті тұтынушыларға жедел қол жеткізе алады.

Нарыққа кіру кедергілерінің төмендеуі, басқалармен қатар, жеке, шағын және орта кәсіпкерліктің өсуін ынталандырады. Мәселен, қолдан жасалған бұйымдар мен винтажды заттарды сатуға мамандандырылған Etsy электрондық коммерция платформасының Британдық сатушыларының шамамен 43% - ы Etsy-дің кәсіпкерлік қызметін бастаған алғашқы сауда алаңы болды деп мәлімдеді. Ал респонденттердің 36 % - ы бұл платформасыз олар мұндай қызметпен айналысуы екіталай екенін атап өтті.

Платформалық бизнес-модельдер шеңберінде пайдаланылатын сервистік тәсілдер және тұтыну шамасына қарай ыңғайлы төлем нысандары тұтынушыларға ұсынылатын өнімдер мен қызметтердің ассортиментін кеңейтуге және сапасын арттыруға ықпал етеді. Сонымен қатар, жеткізушілерде транзакциялық шығындар мен үстеме шығындардың төмендеуі тұтынушылар үшін бағаның төмендеуіне әкелуі мүмкін. Жиналған дербес деректері оларға қатысушыларымен өзара іс-қимылды, оның ішінде өнімдер мен қызметтердің сапасын арттыру және дербестендіру жолымен дараландыруға мүмкіндік береді және олар (бөлісу платформалары) пайдаланылмаған активтерді экономикалық қызметке тартады.

Сандық платформалармен байланысты қауіптер. Процессордың қызметіне байланысты негізгі қауіптердің бірі – жеке деректердің құпиялылығы мәселесі. Процессорлар қатысушылардың үлкен деректерін жинайды және өңдейді. Олардың барлық әрекеттері мен жеке мәліметтерін қадағалайды және арнайы жарнама жасау, не жосықсыз бәсекелестік үшін қолдана алады.

Сонымен қатар, бірқатар басқа да маңызды мәселелерді атап өтуге болады:

- платформалық компаниялардың қызметін нақты және икемді халықаралық және ұлттық заңнамалық реттеудің болмауы;
- платформалардың өз пайдасын тұтынушыларға қатысты жыртқыш баға белгілеу тетіктерін де, жеткізушілерден жоғары комиссиялық алымдарды да барынша арттыру мақсатында пайдалануы;
- платформа қатысушыларында жалдамалы қызметкерлер сияқты құқықтардың, жеңілдіктер мен преференциялардың (зейнетақылар, төленетін демалыстар және т. б.) болмауы, себебі платформаға қатысушылар штаттық қызметкерлері болып табылмайды және тәуелсіз орындаушылар ретінде әрекет етеді;
- платформа өнім берушілердің өнімдері мен қызметтеріне тарифтерді өзі белгілеген жағдайларда бағаның болжанбауы немесе құбылмалылығы салдарынан өнім берушілер кірістерінің тұрақсыздығы проблемасы;
- жеткізушілердің техникалық қызмет көрсету шығындарын және күрделі шығындарды өз қаражаты есебінен жүзеге асыру қажеттілігі (мысалы, Uber такси жүргізушілері автомобильді пайдалану, отын, амортизация және сақтандыру шығындары үшін жауап береді);
- транзакциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері және тағы басқалар.

@zhommart Ашу / Түсініктеме

2022-05-24 15:53:30 Ашу / Түсініктеме

2022-05-20 14:49:38 Қазақстанның білім беру жағдайы

Қазіргі уақытта Қазақстанды әлемдік қоғамдастық нарықтық экономикасы бар мемлекет ретінде таниды. Тәуелсіздік алғаннан бері қысқа тарихи кезең ішінде Қазақстан жаңа прогрессивті технологияларды пайдалана отырып, экономикада серпіліс жасап, әлемдік өркениетке ықпалдасты, әлеуметтік-экономикалық даму перспективалары анықталды. Бұл тұрғыда қоғам өмірінің жаңа деңгейінің негізін құратын және елдің экономикалық күші мен ұлттық қауіпсіздігінің маңызды факторлары, негізі болып табылатын әлеуметтік даму деңгейінің өлшемдері ретінде қазіргі білім беру жүйесінің, адами капиталының рөлі мен маңызы артып келеді.

Өз кезегінде, қоғамдық қатынастар жүйесіндегі өзгерістер білім беруге әсер етеді, жаңа тарихи кезеңнің шынайылығын талап етеді және тұтастай алғанда экономиканың даму қажеттіліктеріне сәйкес келуге тиіс. Қазақстандық білім беру жүйесі білім берудің ескірген әдіснамалық базасы, құрылымы мен мазмұнымен дамып келеді. Олар әлемдік білім беру кеңістігіне жақын арада кіруге жеткіліксіз. Бұған білім беру жүйесінің қазіргі жай-күйі бір жастан бес жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың ұйымдастырылған бағдарламаларымен толық қамтылмағаны куәландырады.

Қазіргі жалпы білім беретін мектептерде оқытудың мазмұны және пәндік мемлекеттік стандарттар моральдық тұрғыдан ескірген. Оқушының даралығына бағытталған құзыретті тәсіл жоқ. Мектепте оқу оқушыға өмір жолын, қызығушылықтары мен перспективаларын таңдауға нақты оң мотивация берілмейді. Жоғары сынып оқушыларының тек 30%-ы ғана өз қабілеттеріне сәйкес келетін кәсіби қызметті саналы түрде таңдайды. Демек, жоғары сынып оқушыларының 70%-ы өзін-өзі төмен бағалайды және өмірде тәуелсіздікке дайын емес.

Орта білім берудің жоғары сатысында кәсіби бағдарланудың жеткіліксіздігі жағдайында мектеп түлектері еңбек нарығында сұранысқа ие болмай отыр. Бастауыш және орта кәсіптік білім беру жеке адамның, қоғамның қажеттіліктерін толық көлемде қанағаттандырмайды, техникалық қызмет көрсету және басқару еңбегінің орта буын мамандарының біліктілік деңгейіне қойылатын жаңа талаптарға негізделген кадрлар даярлау проблемасын шеше алмайды.

Жоғары білім беру жүйесінде жекелеген теріс үрдістер де бар. Жекелеген ЖОО-лардың және олардың көптеген филиалдарының қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келетін зияткерлік, кадрлық, материалдық-техникалық әлеуеті болмаған кезде онда түсу үшін қойылатын талаптардың төмендеуі мамандар санының шамадан тыс өсуіне алып келді. Бұл еңбек нарығын талап етілмеген кадрлармен толтыруға әкелді. Ал оған тек тұрақты салалар мен тұтынушыларға бағытталған тар профильді мамандықтар бойынша жаппай дайындық ықпал етті.

Білім беру саласындағы қалыптасқан теріс құбылыстар түбегейлі білім беру мазмұнын жаңартып, Республика дамуының қазіргі заманғы әлеуметтік-экономикалық, саяси жағдайларына және дамыған елдердің озық тәжірибесіне сәйкес мамандар даярлау сапасын жетілдіруде жүйелілік қажеттігін айқындайды.

@zhommart Ашу / Түсініктеме

2022-05-20 14:49:32 Ашу / Түсініктеме

2022-05-18 15:24:21 Предпринимательство в образовательной системе Казахстана

В современном Казахстане предпринимательская ниша занимает достаточно весомое место. В силу исторических и культурных обстоятельств, в казахском обществе предпринимательство в широком его понимании является относительно новым направлением.

Предпринимательская деятельность играет доминирующую роль в экономике США, так как она издавна присутствует в культуре американцев (с 1947). Основы создания и ведения бизнеса даже преподаются в университетах.
Появление в США микрокомпьютеров (1980) ускорило тенденцию создания образовательных программ для развития малого бизнеса. Это позволило предприятиям функционировать масштабно, создавая возможности для новых фирм обеспечивать себя кадрами во время высокого спроса. Компьютеры создали новые возможности для изучения предпринимательства, позволяя проводить бизнес-моделирование, при котором студенты могут сталкиваться со сложными ситуациями на конкретных примерах.

В конце XX века в США начали испытывать нехватку квалифицированного персонала, способного работать в условиях работы предпринимательских фирм. Поэтому правительство начало больше внимания уделять программам предпринимательства в средней школе. За последние 30 лет количество программ по предпринимательству в вузах значительно выросло. Таким образом, следуя за развитием малых фирм в экономике США, обучение предпринимательству превратилось в важную часть системы образования.

Казахстан уже начал работу по развитию предпринимательских умений посредством системы образования. Пока были предприняты меры интегрировать предпринимательство в программу начального или среднего образования. А обучение на ступени высшего образования сложно назвать распространенным явлением.

Существующие в Казахстане программы предпринимательского обучения нуждаются в повышения качества обучения. Они пока дают низкие показатели эффективности. Всего меньше 10% обучившихся открывают собственные предприятия. Также, есть препятствия, мешающие эффективности образовательных программ по бизнесу:
сложность получения финансовых средств (требования и отбор);
ограниченность направлений образовательных программ (к примеру, там нет инженерных, медицинских, сельскохозяйственных и др. направлений);

С 2021 учебного года в Казахстане предмет «Основы предпринимательской деятельности» был введен как основной предмет в Государственный общеобязательный стандарт образования. По итогу за два года 3476 школ внедрили предмет «Основы предпринимательства и бизнеса», где обучаются 127 672 учеников. Обучено 92 500 студентов колледжей основам предпринимательства.

Глобализация мировой экономики стала объективной реальностью. В структуре экономики Казахстана наблюдается увеличение новых отраслей, которые оказывают влияние на потребность рынка труда, который требует высококвалифицированных специалистов по актуальным профессиям. Развитие рынка труда и внутренней экономики страны обуславливает принятие адекватных изменений в образовательной сфере. Поэтому национальная система образования не может развиваться без интеграции мировых тенденций в образовательное пространство.

@zhommart Ашу / Түсініктеме

2022-05-18 15:24:16 Ашу / Түсініктеме

2022-05-13 15:17:55 Продолжение…

Пенсионный аннуитет. В законопроекте «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты РК по вопросам регулирования и развития страхового рынка и рынка ценных бумаг» закреплена инициатива – совместный пенсионный аннуитет. Он появится в 2022 году. Его особенность в том, что можно объединить накопления в ЕНПФ супружеской пары или близких родственников для его покупки. Если же у одного из супругов недостаточно накоплений для покупки аннуитета, а у второго имеются излишки, то совместный пенсионный аннуитет позволит им обоим получать выплаты пожизненно.

Начать получать выплаты по пенсионному аннуитету от страховой компании мужчины могут с 55 лет, женщины - с 52 лет. В 2021 году сумма достаточности для заключения пенсионного аннуитета для 45-летнего мужчины составляла от 6 млн тенге, для 45 летней женщины объем накоплений в ЕНПФ должен быть от 8 млн тенге.

В настоящее время пенсионный возраст в Казахстане для мужчин наступает в 63 года, для женщин в 60,5 лет (за 2022).

Также, продолжается поэтапное повышение пенсионного возраста для женщин.

С 2018 по 2027 год в стране поэтапно повышается возраст выхода на пенсию для женщин с 58 до 63 лет. Первое повышение пенсионного возраста прошло в 2018 году, тогда женщины могли выйти на пенсию в 58,5 лет.

С 1 января 2022 года пенсионный возраст для женщин снова увеличивается на полгода. Теперь он составляет 60,6 года.

Одним из аргументов в пользу повышения пенсионного возраста является то, что средств из бюджета в будущем не хватит на достойное обеспечение пенсионеров. Многодетные матери выходят на пенсию раньше общеустановленного: в 53 года. Пенсия назначается женщинам, родившим (усыновившим, удочерившим) 5 и более детей и воспитавшим их до восьмилетнего возраста.

На сайте электронного правительства отметили, что снижение пенсионного возраста приведет к снижению размеров накопительных и базовых пенсионных выплат по причине сокращения периода стажа участия в накопительной пенсионной системе. Таким образом, вопрос о снижении пенсионного возраста не рассматривается, резюмировали в ведомстве.

11 мая депутат мажилиса Ерлан Смайлов предложил снизить пенсионный возраст работникам вредных и опасных производств с учетом подземного и горячего стажа или фиксировано - до 55 лет.

12 мая после заседания правительства вице-министра Ералы Тугжанова спросили, планируется ли сократить пенсионный возраст казахстанцев, в том числе работников вредных производств и женщин.

«Вопрос будет обсуждаться. Вопрос непростой, объективно говоря. Мы учитываем международный опыт. Международный опыт не говорит в целом о снижении. Поэтому реальная ситуация, о которой сейчас вы говорите, эту тему поднимают не только шахтеры. Сегодня поднимают этот вопрос и матери, имеющие детей-инвалидов. Поэтому будем обсуждать», - ответил он журналистам.

Также Тугжанов напомнил, что Социальный кодекс планируют принять к концу года.

«Несколько обсуждений будет. Что касается женщин, сегодня фактически средний пенсионный возраст на уровне 60-61 года. Поэтому тема стоит на повестке дня. Будем обсуждать», - уточнил вице-министр.

@zhommart Ашу / Түсініктеме

2022-05-13 15:17:38 Какие изменения были и какие будут в пенсионной системе Казахстана в 2022 году

За 2022 год в Казахстане были реализованы несколько инициатив, которые коснулись пенсионную систему. Самая важная из них о минимальных порогах достаточности для досрочного изъятия части средств из ЕНПФ на покупку жилья, лечение или для передачи в доверительное управление. А с 1 апреля их повысили в два раза.

Пороги достаточности. В 2021 году новость о повышении порога достаточности по накоплениям для досрочного снятия части средств стала резонансной. Ранее ЕНПФ заявлял, что порог достаточности будет повышаться ежегодно, но в 2022 году он вырос почти в два раза. К примеру, если в 2021 году уровень достаточности пенсионных накоплений в 25 лет должен был быть в 2021 году – 2 090 000 тенге, то с апреля 2022 года составляет 3 730 000 тенге.

2 декабря 2021 года подписан Закон РК «О республиканском бюджете на 2022–2024 годы», в котором предусмотрено увеличение некоторых социально-экономических параметров с 1 января 2022 года. «По утвержденной методике, величины порога достаточности определяются для каждого возраста и учитывают повышение (индексацию) будущих пенсионных выплат и пенсионных взносов. В расчете используются такие социальные показатели, как минимальная заработная плата, минимальная пенсия, прожиточный минимум, которые ежегодно индексируются в соответствии с Законом «О республиканском бюджете». В связи с этим расчет порога достаточности производится ежегодно с учетом роста указанных показателей», - пояснил глава ЕНПФ Жанат Курманов. Сама методика была разработана министерством труда и социальной защиты населения.

В ЕНПФ также сообщали, что по предварительным данным, исходя из статистики на 1 ноября 2021 года, количество тех, кто будет иметь возможность воспользоваться пенсионными накоплениями составляет 582 тыс. чел. (5,3%) с общей суммой для изъятия в 0,9 трлн. тенге.

9 декабря 2021 года Касым-Жомарт Токаев поручил правительству продлить сроки действия прежних порогов достаточности до 1 апреля 2022 года. Он подчеркнул, что основная задача пенсионных накоплений – это обеспечение граждан достаточным доходом после выхода на пенсию. В этой связи решение об увеличении порога пенсионных накоплений в будущем поможет реализовать данную задачу.

Невостребованные вклады. С 1 мая 2022 года невостребованные вкладчиком обанкротившегося банка суммы гарантийного возмещения Казахстанский фонд гарантирования депозитов (КФГД) переведет на индивидуальные пенсионные счета вкладчиков в ЕНПФ. Эта инициатива будет реализована в том случае, если вкладчик не обратится в КФГД за выплатой гарантийного возмещения в течение одного года с даты начала выплаты возмещения. Такого рода средства будут засчитываться как добровольные пенсионные взносы.

Увеличение пенсионных выплат. С 1 января 2022 года, в связи с изменениями методик пенсионных выплат из ЕНПФ по постановлению правительства, на 5% увеличится размер ежемесячных выплат пенсий.

@zhommart Ашу / Түсініктеме

2022-05-13 15:17:33 Ашу / Түсініктеме