Ашық және дербес деректер Ashyq-бұл мобильді құрылғы а | Digital Rights & Freedoms Landscape (drfl.kz)
Ашық және дербес деректер
Ashyq-бұл мобильді құрылғы арқылы QR-кодты сканерлеу арқылы қызметке қосылған белгілі бір мекемелерге кіру үшін адам өзінің мәртебесін біле алатын бағдарламалық жасақтама.
ЖШС «Digital Innovation and Transformation» БҚ әзірлеушіcі болып табылады. Ashyq iOS және Android құрылғыларында мобильді қосымшалар түрінде, сондай-ақ сайттағы веб-нұсқа түрінде ұсынылған https://ashyq.kz. Бағдарлама Kaspi, Сбербанк және Halyk, Aitu мессенджері, сондай-ақ eGov Mobile банктерінің қосымшаларына біріктірілген.
Штрих-кодты пайдаланушы сканерлеген кезде сұрау салу ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Ұлттық сараптама орталығының (ҰСО БИП) бірыңғай интеграциялық порталына жіберіледі, жауап сұрау салуда пайдаланушыға тәуекел рейтингі бойынша мәртебесі туралы ақпарат беріледі:
• жасыл мәртебе- теріс ПТР тесті немесе вакцинация фактісінің болуы;
• көк мәртебе-ПТР тесті туралы ақпарат жоқ, адам covid-19 жұқтырған адаммен байланыста болғаны ретінде саналмайды;
• сары мәртебе — келуші covid-19 жұқтырған адаммен байланыста болған болып табылады;
• қызыл мәртебе — келуші дерекқорда вирус жұқтырған ретінде тіркелген;
Ashyq пайдаланушы келісімін талдау
Ashyq пайдаланушы келісімі келесі сілтемелер бойынша орналастырылған:
1. https://zertteu.gov.kz/privacy;
2. https://ashyq.btsdigital.kz/assets/temp-cached/resources/pdf/user-agreement.pdf;
3. https://curs.kz/ashyq/privacy.txt.
Пайдаланушы келісімінің редакциялары арасында, атап айтқанда — Zertteu веб-сайтындағы нұсқа мен басқа екі нұсқа арасында-келесі аспектілерде айтарлықтай айырмашылықтар бар:
1. Пайдаланушы келісімінің субъектілері,
2. Деректерді жинауды және өңдеуді жүзеге асыратын ақпараттық жүйелердің атауы,
3. Ashyq қолдану мақсаттары,
4. Қауіпсіздік мәртебесін түсіндіру,
5. Дербес деректерді алатын мемлекеттік органды белгілеу.
Дербес деректерге қатысты
Пайдаланушының мәртебесі туралы ақпарат «жеке медициналық деректер» анықтамасына түседі. Бұл Ashyq бағдарламасының қарама-қайшылығы: бұл деректерге жобаға қатысушы медицина қызметкері болып табылмайтын және оларды мемлекеттік органға беруге міндетті, мекеме күзетшісі арқылы қол жеткізеді. Бұл факт «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодекстің 273-бабының 2-тармағына қайшы келеді.
- Егер келуші мәліметтерді беруден бас тартса, ол қандай да бір ғимаратқа, оның ішінде мемлекеттік қызметтерді ала алатын жерге кіре алмайды, бұл еркін жүріп-тұру Конституциялық құқығымен байланысты.
- Келісімде қолданба жеке деректерді және пайдаланушының орналасқан жерін жинамайды және жібермейді. Бұл ретте ЦДИАӨМ күн сайын деректерді СЭБК АД-ке жібереді. Сондай-ақ QR сканерлеу кезінде «қызыл» немесе «сары» мәртебесі бар пайдаланушылар туралы Мемлекеттік органды хабардар ету жүзеге асырылады.
Қорытынды: Ashyq жүйесінің жұмысында, біздің ойымызша, келесі мәселелер бар:
1. Пайдаланушы келісімдерінің редакциялары арасындағы, сондай-ақ келісімнің тармақтары арасындағы сәйкессіздіктер
2. Пайдаланушы келісімдері әртүрлі ресурстарда болуы.
3. Күмәнді «Ашық көшбасшылар» санаты – карантиндік іс-шаралар кезінде жеңілдіктерді, әдетте, шағын және орта бизнеске қарағанда келушілер ағыны көбірек ірі бизнес өкілдері алады.
4. Ashyq енгізу арқылы шектеу шараларының пропорционалдылығы туралы мәселе.
5. Қосымшалардағы пайдаланушы мәртебесінің әртүрлі атаулары.
6. Ashyq жобасына қатысушыдан пайдаланушының жеке медициналық деректерін мемлекеттік органдарға берудің дербес деректер және оларды қорғау туралы заңнамаға және «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексіне сәйкестігі мәселелері.
Толығырақ-сайттағы мақалада: https://drfl.kz/kk/ashyk-zhane-derbes-derekter/
