2021-05-11 08:39:49
Бір ұстазды, уағызшыны немесе имамды қатты жақсы көру туралы Ең дұрыс жол - Орта жол.
احبب حبيبك هونا ما عسى أن يكون بغيضك يوما ما، و أبغض بغيضك هونا ما عسى أن يكون حبيبك يوما ما. رواه الترمذي.
Сүйгеніңді аз ғана сүй, бәлкім күндердің бірінде дұшпаның болар. Ал дұшпаныңды аз ғана жек көр, бәлкім күндердің бірінде ол сүйгенің болар. Бұл сөзді Имам Тирмизий Пайғамбардың сөзі ретінде жеткізеді, бірақ та Ғалымдарымыз бұл сөздің иесі Әли (радыйаллаху анху) дейді.
Қалай болса да, мұсылманға Алладан және Пайғамбардан басқа ешбір нәрсені қатты жақсы көруінің дұрыс еместігін баяндауда. Ал, басқа адамдарды қатты жақсы көрудің немесе жек көрудің дұрыс еместігін айтуда. Не үшін? Өйткені адам басқа бір адамды қатты жақсы көрсе, ол адамды кемшіліксіз, Алла немесе Пайғамбар сияқты етіп, қателеспейді деп ойлап қалады.
Қазіргі таңда, кейбір мұсылмандар, өздеріне белгілі-бір ұстазды, имамды немесе уағызшыны үлгі тұтады. Біраз уақыт өткеннен кейін, әлгі үлгі тұтқанын қатты жақсы көргені соншалық, ол кісіні Пайғамбар сияқты кемшіліксіз, әрі әрбір айтқан сөзі діннен деп ойлап, басқа мұсылмандарды қателескен деп айыптайды.
Осындай түсініктің себебінен, өткенде, тек Қазақстан емес, бүкіл мұсылман елдерінің дін адамдары шариғи дәлелдерге сүйеніп, сақтық шаралар негізінде берген пәтуаға, бір адамның қате түсінігіне еріп, мұсылмандар арасында алауыздық тудырғаны дұрыс болмады.
Имам Абу Ханифа және басқа да атақты Ғалымдарымыздың өздері де, дін(ижтихади, яғни Ғалымдар арасында тартыс бар мәселеде) жайлы айтқанда нақты кесіп айтудан сақтанып, былай деген: Бұл менің көзқарасым ең дұрысы осы, бірақ та қате болу ықтималы бар. Ал басқалардың көзқарасы қате, бірақ та дұрыс болуы мүмкіндігі бар.
Ал күніміздегі дін жайлы, халыққа үгіт жасап жүрген кейбір кісілер өздерінің көзқарастарын немесе ұстанымдарын Алланың аятындай және Пайғамбардың сүннетіндей нақты әрі айқын діннің әмірі деп біледі. Бұндай түсінік өте қәуіпті әрі қоғамға тигізер жаман әсері өте орасан.
Бұл секілді түсінік таъассуфқа жетелейді және үмметтің бөлінуіне алып барады. Ал "таъассуф" дінімізде айыпталған жаман амалдардан.
Ислам Ғұламалары бұндай жаман түсініктен сақтандыру мақсатында шәкірттеріне: "ЕҢ ЖАҚСЫСЫН АЛЛА ЖӘНЕ ОНЫҢ ЕЛШІСІ БІЛЕДІ", "БІЛМЕЙМІН", немесе "ҚАРАУ КЕРЕК" деген сөздерді үйреткен. Имам Матуруди (рахимахулла ) өз кітаптарында, өз ойын айтқаннан кейін: "ЕҢ ДҰРЫСЫН АЛЛА БІЛЕДІ", "АЛЛА ЖАҚСЫ БІЛЕДІ" сөздерін немесе осы сөздерге ұқсас сөздерді көп қолданады.
Имам Тахауи (рахимахулла) болса, бұл әдепті(яғни күмәнді мәселеде ең жақсысын Алла біледі деп айту) өзінің атақты ақида мәтініне(кітабына) тайға таңба басқандай анық жазып қойған.
Ал енді, өздерін мықты білімді санайтын кейбір уағызшылар бұл тәрбиеден жұрдай болғандықтан, өздеріне ұқсамаған барлық мұсылмандарды "адасқан", "бидағатшы", "қорқақ", "биліктің адамы", "муфтияттың адамы" деген сияқты ауыр айып тағып, қарапайым мұсылман жамағатын шатастырып, миларын ашытуда. Ал миы ашыған кейбір білімсіз мұсылмандар солардың соқыр ерушісіне айналып, әдепсіздік жолын ұстанып, басқа мұсылмандарды айыптауда.
Қазіргі дін адамдары(яғни уағызшы, ұстаз немесе имам) шәкірт тәрбиелеудің орнына, өздеріне жақтас тәрбиелеуде. Осының кесірінен намазхан мешіт жамағаты діннің өте күрделі мәселесі жайында, білімсіз бір-бірін айыптауда. Неге? Өйткені білімнен алдын тәрбие бермеген, керегін емес керек емесін үйреткен, бірігуді емес бөлінуді, түсіністік танытуды емес айыптауды үйреткен уағызшысының кесірі.
Имам Малик (рахимахулла) құрайыштық жас жігітке былай дейді: "Ей, бауырымның баласы! Ілім үйренбестен бұрын Әдеп-Ахлақ үйрен". Имам Әбу Ханифа(рахимахулла) былай дейді: "Мен үшін фиқһ ілімінен бұрын, ғалымдардың өмірінен және мәжілісінен хабар берген қатты ұнайды, өйткені, Олардың өмірінде әдеп-ахлақ бар". Имам Абу Закария әл-Анбарий (рахматуллахи алейхи) былай дейді: "Әдепсіз білім, отынсыз от сияқты".
383 views05:39
Н
