2021-08-16 11:56:27
Соңына дейін оқыңыз.
Прочитайте до конца!
МҰАММЕД ИБН АБДУЛ-УАҺҺАБ ТУРАЛЫ ЗАМАНДАСТАРЫ НЕ ДЕДІ?
Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб (1703-1792ж.ж.) уаһһабилік (уаһһабизм) идеологиясының негізін құрған адам. Кейіннен дәл осы уаһһабилік идеялогиясының әсері нәтижесінде көптеген террористік, экстремистік топтар пайда болып, мұсылман жамағаты арасына жік салады. Оның замандастары уаһһабилікті қатаң түрде айыптап, оны елден қуып жіберуге дейін барады.
1. Әкесі Абдул-Уаһһаб ибн Сүлейман баласының ақидасына (сенім) және Алла Елшісіне (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын) қатысты пікірлері мен көзқарастарының қате тұстарын байқаған соң, баласына ескерту жасайды. Бірақ ол әкесінің ескертулерін қабылдамай, әкесіне қарсы шығады. Сонда Абдул-Уаһһаб ибн Сүлейман баласын отбасыдан қуып жібереді.
2. Сүләйман ибн Абдул-Уаһһаб деген туған бауыры Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһабтың діни көзқарастарын терістеп, ақидасының дұрыс еместігін дәлелдеп, оған қатысты «Фасл әл-хитаб фи әр-радд алә Мұхаммад ибн Абдул-Уаһһаб» және «Әс-сауағиқ әл-иләһәйни фи әр-радд алә әл-уәһһәбийа» атты екі кітап жазып дайындайды. Бұл еңбектерінде Сүләйман өзінің бауырының діннен безгендігі, шектен шыққандығы туралы дәлелдеп келтіреді.
3. Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб өзінің діни көзқарастарында Алла Елшісінің (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын) дүниеден өткен соң, үмметіне пайда тигізе алмайды деген сөздерінен кейін, Мәдина қаласындағы Пайғамбар мешітінің ғалымдары оны Мәдинадан қуып жібереді.
4. Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһабтың ұстазы Мұхаммед ибн Сүләйман әл-Керди шәкіртінен бас тартып, мойындамай қояды. Мұхаммед ибн Сүләйман әл-Керди өз шәкірті туралы ұзақ мазмұндағы насихат сөздерін жазып шығарады. Насихат сөздерінің үзіндісінде: «Сен «Әс-сәуадул ағзам» жолынан тайып кеттің. Ал, көпшілік ұстанған жолдан тайған адамға берілетін діндегі сипат ол – кәпір болды дегенді білдіреді. Өйткені ондай адам момын-мұсылмандардың ұстанған жолынан емес», – деп келтіріледі.
5. Сол замандағы Меккенің беделді қазылары, ғалымдарының бірауыздан қабылдаған қарарымен Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһабқа және оның сонынан ерген жамағатқа қатысты кәпір болғандар, діннен шыққандар деген шешім қабылданып, олардың діни идеологисына тыйым салынды. Меккенің бұрынғы муфтиі Ахмад ибн Зәйни Дәхлан (1817-1886ж.ж.ж) өзінің «Умара әл-бәләд әл-харам» атты кітабында ақиқатты қабылдағысы келмейтін Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб пен оның артынан ерген жамағатқа қатысты «Олар мүлде үріккен құлан сияқты, арыстаннан қашқан» деп айтып өткен.
6. Әйгілі ғалым Мұхаммед Әмин ибн Абидин әл-Ханафи өз сөздерінің бірінде Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһабтың қате ұстанымы туралы былай деген: «Ол өзін ғана мұсылман деп есептеп, қалғанының барлығын мушриктер деп айыптайтын идеологиясының негізін салушы адам. Және ол (Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб) өзінің идеологиясына сәйкес келмейтіндердің қанын ағызуды, яғни өлтіруді міндет деп санайды».
7. Жәмил Садиқ әз-Зәһәуи Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһабқа қатысты: «Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһабтың ақидасы тура жолдан анық тайдырады», – деген пікірін білдірген.
8. Әс-Сауи әл-Мисри «Әл-Жәләләйн» еңбегіне жазған түсіндірмесінде: «Оның өзі (Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб) және соңынан ерген жамағаты тура жолдан тайғандар. Олар бүгінгі күннің хауариждері», – деген.
9. Әләуи ибн Ахмад ибн Хасан ибн әл-Әлләмә Абдулла ибн Әләуи әл-Хаддад өзінің пәтуасында Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб кәпір болған (діннен шыққан) деген үкім шығарған. Оның басты себебі, Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб Нұғман ибн Сабитті (Имам Әбу Ханифа) ешбір жазықсыз кәпір деп айыптағандығы еді.
10. Ислам әлеміндегі әйгілі ғалымдардың бірі Әз-Зурқани әл-Әзһари өзінің «Мәнәһил әл-ирфан фи әл-улум әл-Қуран» атты кітабында Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб пен Ибн Тәймиәнің діндегі ұстанымдары яһудилерге, насараларға, әл-мушәббәһа мен әл-мужәссәмаларға ұқсайтындығы туралы дәлелдеп келтірген болатын.
11. Қасиетті Мекке мен нұрлы Мәдина қалаларының имамдары, медресе ғалымдары, муфтилері Мұхаммед ибн Абдул-Уаһһаб пен оның соңынан ерген жамағатты дінге жаңалық енгізген адасқан, кәпір болған адамдар деп үкім шығарған.
35 views08:56
K
