2022-10-06 05:56:52
*БАСҚАЛАРДЫҢ АЙЫБЫН ІЗДЕУ*
قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَذْكُرَ عُيُوبَ غَيْرِكَ فَاذْكُرْ عُيُوبَ نَفْسِكَ. (كنز)
Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді: “Басқалардың айыбын, кемшілігін айтқың келгенде, бірден өз кемшіліктеріңді есіңе түсір” (Кәнз ул-уммал)
Адамның басқалардың кемшілігін тізіп, өз қателігін байқамауы нәпсінің кінәсы.
Мұның дауасы; әуелі өз нәпсісінің айыбын көру, білу, нәпсінің қулығына ұқыпты болу. Сосын күнә атаулыға жоламау, өзін күнәға итермелейтін адамдармен байланысты үзіп, салихалы жандардың сұқбатына қатысып, солардың айтқанын тыңдап, ақыл-кеңесін орындау.
Адам бұларды істей алмаса да, тым құрмағанда, басқалардың кемшілігін сөз етпей, оларды білдірмей жүру. Осылай өз айыбын Алла Тағаланың жария етпеуін үміт етуге болады. Расында Пайғамбарымыз (с.а.у.) “Кімде-кім бауырының кемшілігін жасырса, Aлла Тағала оның қателіктерін жасырады. Кімде-кім діндес бауырының қателігін іздесе, Aлла Тағала да оның кемшіліктерін жария қылып, оны (үйінің ішінде болса да) масқараға ұшыратады”деген.
Хикметті бір кісі айтқан: “Өздерінде түрлі кемшілік бар қауымдар көрдім, олар басқалардың қателігін сөз қылмайды, жасыруға тырысады. Aлла Тағала oлардың кемшіліктерін түзетті. Және кемшілігі жоқ түрлі қауымдар көрдім, oлар басқалардың кемшілігін терумен айналысқандықтан, сол қателікке өздері ұрынды”.
Бұл мәселе діндес бауырына ескерту жасаумен шатыстырылмауы керек. Расында Пайғамбарымыз (с.a.у.) былай бұйырған: “Араларыңнан біреу бір жамандық көрсе, оны қолымен түзетсін. Қолымен түзетуге шамасы жетпесе, тілімен түзетсін. Тілімен де түзетуге шамасы жетпесе, жүрегімен түзетсін (яғни оған келіспей, оған қарсы шықсын). Бұл иманның ең әлсіз дәрежесі”.
Имам Шафиғи (рах.) былай деген:
“Адал дос досының кемшілігін көрсе, ескертеді, oны басқа жұртқа жария қылмайды. Досыңның қателігін жасырып айтсаң, оған ақыл-кеңес айтқан боласың”.
81 viewsKhafiz ibn Kair, 02:56
ح
